ฝังยาคุมกำเนิดทำให้อ้วนขึ้นจริงหรือ? ควรดูแลตัวเองอย่างไรหลังฝังยาคุม

การฝังยาคุมกำเนิด เป็นวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุดเมื่อเปรียบเทียบกับวิธีอื่น ๆ อีกทั้งยังช่วยแก้ปัญหาการลืมทานยาคุม และสามารถป้องกันได้ยาวนานถึง 5 ปีอีกด้วย อย่างไรก็ตาม หลายคนยังตัดสินใจไม่ได้ว่าจะฝังยาคุมกำเนิดดีหรือไม่ เนื่องจากมีความเข้าใจว่าการฝังยาคุมส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนในร่างกายได้มากกว่าวิธีอื่น ทำให้น้ำหนักขึ้นได้ง่ายหรืออ้วนกว่าเดิมได้ง่าย ซึ่งจะจริงหรือไม่นั้นอาจต้องทำความเข้าใจเรื่องผลข้างเคียงของยาคุมชนิดฝังและปัจจัยที่ทำให้น้ำหนักขึ้นเสียก่อน

การฝังยาคุมกำเนิด กับผลข้างเคียงที่มีต่อรูปร่าง

ยาฝังคุมกำเนิดเป็นยาที่บรรจุอยู่ในหลอดขนาดเล็ก ใช้วิธีการฝังโดยฝังใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขน ซึ่งฮอร์โมนสำคัญในยาฝังคุมกำเนิดคือฮอร์โมนโปรเจสติน เป็นฮอร์โมนสังเคราะห์ หลังจากฝังแล้วฮอร์โมนดังกล่าวจะถูกปล่อยเข้าสู่กระแสเลือด ไปออกฤทธิ์ต่อวงจรการตกไข่ในร่างกายของผู้ฝัง ทำให้ไข่ฝ่อไม่สามารถเกิดภาวะไข่ตกได้ เมื่อร่างกายไม่สามารถตกไข่ได้ตามปกติ จึงอาจส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนสำคัญที่เกี่ยวข้องคือเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ก่อให้เกิดผลข้างเคียงดังนี้

1. สภาพอารมณ์แปรปรวน มีภาวะซึมเศร้า
2. ประจำเดือนมากะปริบกะปรอย หรือไม่มาเลย
3. บวมน้ำง่ายขึ้น ทำให้ดูอ้วนขึ้น
4. อาการเจ็บป่วยตามร่างกาย เช่น ปวดศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้
5. น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น แต่ยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่ชัดเจนว่าเป็นผลจากยาฝังคุมกำเนิด

อาการต่าง ๆ ดังกล่าวมักเป็นอาการที่เกิดขึ้นในช่วงแรก ๆ หลังจากนั้นไม่กี่เดือนก็จะหายไป ซึ่งอาการเหล่านี้อาจส่งผลให้มีความอยากอาหารเนื่องจากภาวะเครียด ทำให้รับประทานอาหารมากจนน้ำหนักขึ้นได้ นอกจากนี้ น้ำหนักตัวหรือความอ้วนมีปัจจัยหลายอย่างนอกเหนือจากการฝังยาคุม จึงต้องหมั่นสังเกตร่างกายของตนเองว่ามีปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อน้ำหนักด้วยหรือไม่

ควรดูแลตัวเองอย่างไร ไม่ให้น้ำหนักขึ้นหลังฝังยาคุม

สิ่งที่ควรทำหลังฝังยาคุมคือหมั่นสังเกตและจดบันทึกอาการในแต่ละวันของตนเอง ปัจจุบันมีแอปพลิเคชันที่ช่วยบันทึกอาการที่เกิดขึ้นและรอบเดือนของผู้หญิงได้อย่างสะดวก หากไม่ได้ฝังยาคุมในช่วงวันที่ 1-5 ของการมีประจำเดือน ควรงดเพศสัมพันธ์ไปก่อน 7 วัน ไม่ควรทานยาคุมกำเนิดร่วมด้วยเพราะอาจเกิดผลข้างเคียงต่อร่างกายมากขึ้น หรือถ้าต้องการเพื่อลดสิวควรปรึกษาแพทย์ก่อน หาวิธีจัดการความเครียดที่เหมาะสมกับตนเอง พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

กล่าวโดยสรุปคือ ผู้เข้ารับการฝังยาคุมบางคนอาจมีโอกาสน้ำหนักขึ้นเพราะผลจากยา แต่ยังไม่มีหลักฐานที่สามารถยืนยันได้ชัดเจนว่าการฝังยาคุมทำให้อ้วนขึ้น เนื่องจากความอ้วนเกิดได้จากปัจจัยหลายประการ เช่น พฤติกรรมการทานอาหาร กิจกรรมในชีวิตประจำวัน โรคประจำตัว เป็นต้น จึงต้องหมั่นสังเกตอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับตัวเองเพื่อหาวิธีรับมืออย่างถูกต้อง